Możemy swobodnie oddychać

Choć go nie widać, jest niezbędne do życia. Zanieczyszczone może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie. POWIETRZE, bo o nim mowa, jest kluczowym elementem środowiska, o które powinniśmy dbać i chronić. Jak to robić? Mówi Joanna Jędras z Wydziału Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Kielcach.

 

- Co to znaczy chronić atmosferę?

- Chronić atmosferę to znaczy utrzymywać stężenia zanieczyszczeń w powietrzu poniżej dopuszczalnych norm, a w przypadku ich przekraczania dążyć do przywrócenia i utrzymania najlepszej jakości powietrza zgodnie ze zrównoważonym rozwojem.

 

- Czy my mieszkańcy możemy przyczynić się do ochrony powietrza? W jaki sposób?

- Wieloletnie wyniki pomiarów zanieczyszczeń powietrza wykazują w sezonie jesienno-zimowym wzrost zapylenia. Główną przyczyną złej jakości powietrza w okresie jesienno-zimowym jest tzw. „niska emisja” z palenisk domowych. W wielu domach nadal podstawowym paliwem do ogrzewania jest węgiel i drewno, których spalanie powoduje emisję dużych ilości zanieczyszczeń. Często zdarza się również, że w domowych piecach spalane są śmieci (opakowania z tworzyw sztucznych, pozostałości z remontów, stare ubrania itp.). Z kominów takich gospodarstw wydobywają się najgorsze zanieczyszczenia, w tym rakotwórcze związki chemiczne!

 

- W jaki sposób dochodzi do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń?

- Warunki meteorologiczne jesienią i zimą (niskie temperatury, małe prędkości wiatrów, brak opadów atmosferycznych) utrudniają rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w powietrzu. Substancje szkodliwe emitowane z kominów domów nie są przenoszone na duże odległości i nie mają możliwości wymieszania się z wyższymi partiami atmosfery. Zanieczyszczają one bezpośrednią okolicę i przede wszystkim stanowią warstwę atmosfery, którą oddychamy!

Spalając paliwa niskiej jakości oraz śmieci w piecach trujemy samych siebie, sąsiadów, powietrze, wodę, glebę!

 

- Czy szkodliwe dla naszego zdrowia substancje wykrywa stacja kontenerowa przy ul. Złotej w Starachowicach?

- Stacja monitoringu w Starachowicach należy do wojewódzkiej sieci pomiarów zanieczyszczeń powietrza, prowadzonej przez WIOŚ w Kielcach, która działa w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Na stacji monitorowane są obecnie pyły zawieszone PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)piren oznaczany w pyle PM10. Dodatkowo w 2016 roku przeprowadzono na stacji pomiary metali zawartych w pyle PM10, takich jak: arsen, kadm, nikiel i ołów.

Zakres pomiarów prowadzonych na stacji wynika z potrzeb określanych na podstawie wieloletnich ocen jakości powietrza. W naszym województwie, na 12 zanieczyszczeń normowanych dla ochrony zdrowia, przekroczenia dotyczą pyłów zawieszonych i benzo(a)pirenu. Do tej pory nie odnotowaliśmy w województwie przekroczeń norm dla takich zanieczyszczeń jak: SO2, NO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb.

Wewnątrz stacji znajdują się poborniki, czyli urządzenia do pobierania prób pyłów zawieszonych. W każdej dobie pomiarowej, w sposób ciągły, powietrze atmosferyczne zasysane jest na jednorazowe filtry. Pobrane próby przewożone są do Laboratorium WIOŚ, gdzie zgodnie z metodyką referencyjną określane jest stężenie poszczególnych frakcji pyłów oraz benzo(a)pirenu dla każdej doby.

Uzyskane wyniki zapisywane są w ogólnopolskiej bazie jakości powietrza, skąd po wielokrotnych weryfikacjach trafiają na poziom krajowy i europejski. Równocześnie, bezpośrednio po ich uzyskaniu i po wstępnej weryfikacji, publikowane są dla społeczeństwa na stronie internetowej WIOŚ oraz na portalu GIOŚ „Jakość powietrza w Polsce”.

Wyniki ze stacji służą m.in. do sporządzania ocen, raportów i sprawozdań na temat jakości powietrza, ale przede wszystkim do informowania społeczeństwa o bieżącej sytuacji.

 

- Jaki obraz powietrza daje pomiar prowadzony w Starachowicach. Czy oddychamy zdrowym czy zatrutym powietrzem?

- Pomiary pyłów wykonywane w Starachowicach w okresie ostatnich 5 lat wskazują na polepszającą się jakość powietrza. Statystyki wyglądają następująco:

- średnie roczne poziomy pyłu PM2,5 zmniejszyły się z 28µg/m3 w 2012 roku do 22µg/m3 w 2016 roku (przy normie 25µg/m3) - średnie roczne poziomy pyłu PM10 również zmalały - z 37µg/m3 w 2012 roku do 29µg/m3 w 2016 roku (przy normie 40µg/m3);

- z roku na rok zmniejsza się liczba dni z przekroczeniem poziomu dopuszczalnego 24-godzinnego wynoszącego 50µg/m3. W 2012 roku w Starachowicach odnotowano 53 takich dni, a w 2016 - 37 dni (dopuszczalne jest wystąpienie 35 dób z przekroczeniem w roku).

W Starachowicach oddychamy powietrzem dobrej jakości. Należy jednak mieć na uwadze, że stan powietrza ściśle zależy od wielkości emisji zanieczyszczeń oraz od warunków meteorologicznych. Przykładowo, sroga zima zwiększy zapotrzebowanie na ciepło w naszych domach, co zwiększy ilość spalonych paliw i wyemituje więcej zanieczyszczeń. Dodatkowo warunki meteorologiczne niesprzyjające mieszaniu się powietrza szczególnie zimą (brak wiatru i opadów, niskie temperatury), będą utrzymywać wysokie stężenia pyłów.

Dlatego mimo dobrej jakości powietrza, nadal należy podejmować działania ograniczające emisje szczególnie pyłów, zważywszy że na warunki meteorologiczne wpływu nie mamy.

 

- Czy lokalne firmy nas „trują”, w jakim stopniu nam szkodzą?

- Największe zakłady przemysłowe w Starachowicach to: MAN Truck&Bus, R.R. DONNELEY Starachowice Sp. z o. o., Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., Animex Foods Sp. z o.o., Cersanit II S.A. Starachowice, Cerrad Sp. z o.o., Odlewnie Polskie S.A. Podmioty te posiadają niezbędne decyzje na korzystanie ze środowiska w zakresie wprowadzania gazów i pyłów do powietrza.

Cykliczne kontrole WIOŚ nie wykazują rażących nieprawidłowości w działalności tych podmiotów. W zakładach udoskonalane są urządzenia do oczyszczania gazów oraz filtry odpylające.

Analizując przebieg stężeń pyłów w skali roku, obserwujemy podwyższone stężenia wyłącznie w okresie zimy. Zatem wpływ zakładów przemysłowych działających przez cały rok nie jest główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w mieście. Wiele badań i publikacji potwierdza, że największy udział z zapyleniu w Polsce ma niska emisja.

 

APELUJEMY! PRZYCZYŃ SIĘ SAM DO POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA, KTÓRYM ODDYCHASZ:

- używaj paliw dobrej jakości,

- nie pal śmieci, w tym również pozostałości roślinnych w ogrodach,

- reaguj na tego typu zachowania Twoich sąsiadów,

- przejdź na ogrzewanie z sieci miejskiej lub gazowe,

- wymień swój piec węglowy na bardziej nowoczesny,

- ogranicz zużycie ciepła (ociepl swój dom),

- zastosuj odnawialne źródła energii
(pompy ciepła, panele słoneczne).