Lasy chronimy wieloma sposobami

Lasy to nasze bogactwo. O podejmowanych działaniach związanych z ich ochroną rozmawiamy z Rafałem Michalskim, nadleśniczym Nadleśnictwa Ruda Maleniecka oraz Beatą Kiełbus, specjalistą ds. użytkowania lasu.

 

[caption id="attachment_15353" align="aligncenter" width="150"] Rafał Michalski, nadleśniczy Nadleśnictwa Ruda Maleniecka[/caption]

- Ochrona lasu to dość pojemny temat. Skąd można wiedzieć, że las potrzebuje pomocy i przede wszystkim ochrony? Przecież to wydaje się nam niemal naturalne.

Rafał Michalski: - Rzeczywiście to dość obszerny i niezwykle ważny temat. Tu najważniejsza jest wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i jednoczesna kontrola stanu środowiska. Dzięki temu mamy szansę na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmujemy działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

- Z jakimi rodzajami zagrożeń w lesie mamy do czynienia?

RM: - Zagrożenia dzieli się na trzy grupy. Biotyczne dotyczą działalności np. szkodliwych owadów, ssaków roślinożernych czy wreszcie występowania grzybów patogenicznych powodujących chorobę drzew np. pojawienie się huby korzeni. Do grupy abiotycznej zaliczamy przede wszystkim ekstremalne zjawiska atmosferyczne. Lasy narażone są na silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, a co za tym idzie wysokie i niskie temperatury. Ostatnia grupa, czyli zagrożenia antropogeniczne, zależą tylko i wyłącznie od działalności człowieka. Mam tu na myśli pożary, zanieczyszczenia przemysłowe czy bardzo powszechne zaśmiecanie lasów, w tym powstawanie tzw. dzikich wysypisk śmieci.

- Jak można chronić las przed tymi zagrożeniami?

RM: - Podejmujemy bardzo wiele działań. Nie możemy zapominać, że mają one charakter regularny, w większości są sprawdzone i co ważne przynoszą efekty. W uprawach i młodnikach iglastych pewne zagrożenie stwarza smolik znaczony. Aby ograniczyć jego liczebność leśnicy usuwają i niszczą zasiedlone drzewka. Aby chronić las przed szkodnikami pierwotnymi czyli liściożernymi jak np. brudnica mniszka, boreczniki, barczatka sosnówka prowadzone są różne prace prognostyczne np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników sosny czy świerka.

- A co na przykład z kornikami niszczącymi drzewa?

RM: - Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek gałęzi, kory. Wykładane są również pułapki wabiące. Nie możemy zapominać o ptakach, które pomagają nam walce ze szkodliwymi owadami. Specjalnie dla nich przygotowujemy budki lęgowe, które wywieszamy na drzewach, a zimą kiedy panują trudne warunku organizujemy ich dokarmianie.

- Skoro już mówimy o ptakach, to wróćmy jeszcze do szkód wyrządzanych przez zwierzęta i sposobów na ochronę lasu.

RM: - To fakt, że szkody powodują zarówno sarny jak i jelenie i łosie. Poważnymi szkodnikami są bobry. Rzadko występują szkody od dzików i zajęcy. Zapobiega się im w uprawach przez grodzenie, smarowanie substancjami odstraszającymi, zabezpieczanie plastikowymi tubami oraz palikowanie cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczanie sosny osłonkami plastikowymi. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów pozostawia się zwierzynie ścięte drzewa (tzw. drzewa zgryzowe) na dwa – trzy tygodnie, co znacznie ogranicza spałowanie młodników. Ogromne znaczenie ma również poprawa warunków bytowania zwierzyny przez utrzymywanie śródleśnych łąk czy poletek łowieckich.

[caption id="attachment_15350" align="aligncenter" width="150"] Beata Kiełbus, specjalista ds. użytkowania lasu[/caption]

- W jaki sposób dotrzeć do osób, które np. zaśmiecają las?

Beata Kiełbus: - Leśnicy prowadzą wiele działań edukacyjnych w szkołach. Opowiadamy dzieciom, w jak najbardziej przystępny sposób, że to właśnie od nich samych zależy to, jak będzie wyglądał las. Mówimy o jego roli w życiu człowieka. Jestem przekonany, że to właśnie najmłodsze pokolenie ma największy wpływ na dorosłych, którzy np. wywożą śmieci do lasów. To jednak nie wszystko- jesteśmy obecni na festynach i piknikach, które cieszą się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Rozmawiamy, organizujemy konkursy i w ten sposób właśnie edukujemy.

- Znaczącym zagrożeniem są pożary. Wielokrotnie już w tym roku wspominaliśmy na naszych łamach o wypalaniu traw, od których przecież krok do tragedii w lesie.

Beata Kiełbus: - Lasy Nadleśnictwa Ruda Maleniecka charakteryzują się najwyższą, bo I kategorią zagrożenia pożarowego. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, z powodu wypalania traw, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza. Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00 i 13.00. Przy wystąpieniu III (najwyższego) stopnia zagrożenia pożarowego i utrzymującej się przez co najmniej pięć kolejnych dni wilgotności ścioły leśnej mierzonej o godz. 9.00 poniżej 10 proc. nadleśnictwo obligatoryjnie wprowadza zakaz wstępu do lasu. (Laboratorium ochrony Przeciwpożarowej Lasu Instytutu Badawczego Leśnictwa podaje na stronie www.lasy.gov.pl/informacje/zagrozenie-pozarowe aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasów). Przez tereny leśne nadleśnictwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – drogi krajowe i droga wojewódzka oraz linia kolejowa, co przyczynia się do zwiększenia zagrożenia pożarowego. Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.

- Chronicie się w specjalny sposób na wypadek pożaru?

BK: - Nasze Nadleśnictwo posiada system ochrony przeciwpożarowej złożony z punktu alarmowo-dyspozycyjnego (PAD) przy biurze nadleśnictwa, dwóch dostrzegalni ppoż, czyli wież z obserwatorami, sieci punktów czerpania wody oraz ponad 30 dojazdów pożarowych. Nadleśnictwo wyposażone jest też w sprzęt do gaszenia pożarów – np. samochód patrolowo-gaśniczy.

ROZMAWIAŁ WOJCIECH PURTAK

________________________________________________________________________________________________________________

SĄ TAKIE MIEJSCA...

Wyjątkowy krajobraz pod ochroną

Ochronie podlega również unikalny krajobraz.

[caption id="attachment_15351" align="aligncenter" width="900"] Unikalny krajobraz z terenów Nadleśnictwa Ruda Maleniecka.[/caption]

 

Obszary chronionego krajobrazu to tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Co ważne zajmują one rozległe tereny, obejmujące pełne jednostki środowiska naturalnego takie jak doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe, torfowiska.

W Dolinie Kamiennej

Nadleśnictwo Starachowice znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej. Główną osią krajobrazową i gospodarczą jest dolina rzeki Kamiennej. Obszar ten charakteryzuje się dużą zmiennością florystyczną zdeterminowaną urozmaiconą rzeźbą terenu, podłożem skalnym, a co za tym idzie warunkami siedliskowymi. Na większości terenów zbudowanych ze skał piaskowcowo-ilastych przeważają siedliska oligotroficzne zajęte przez bory mieszane i bory, tworzące duże kompleksy tzw. Lasów Starachowickich.

Jakość powietrza

W Nadleśnictwie Ruda Maleniecka występuje m.in. Konecko-Łopuszniański Obszar Chronionego Krajobrazu. Utworzono go w celu ochrony wód podziemnych i powierzchniowych. Spełnia także rolę klimatotwórczą, poprawia również jakość powietrza atmosferycznego. Blisko połowę jego powierzchni zajmują naturalne kompleksy leśne. Do największych należą: Lasy Koneckie i Lasy Radoszyckie. Do znajdujących się tu zabytków kultury materialnej należą pozostałości po obiektach Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.

 

 

________________________________________________________________________________________________________________

CZY WIESZ, ŻE ...

Rolnicy chronią środowisko

Ochrona dotyczy również środowiska rolniczego. Rolnicy są wręcz zobowiązani do utrzymywania gospodarstw w zgodzie z naturą.

Za główne źródła zagrożenia dla środowiska naturalnego ze strony działalności człowieka uważane są: wprowadzanie intensywnych form gospodarowania w rolnictwie nasilających procesy erozyjne gleb, utrzymanie dużych powierzchni monukulturowych, nadmierną intensyfikacje łąk lub pastwisk (wczesne wypasy, koszenia, zwiększona obsada zwierząt) zaniedbywanie i zaniechanie użytkowania łąk i pastwisk (przekształcanie w tereny zadrzewione), osuszanie i eksploatacja obszarów wodno-błotnych, wypalanie roślinności, ściernisk po żniwach, zanikanie lokalnych: ras zwierząt gospodarskich i odmian roślin uprawnych. Rolnicy, by chronić przyrodę muszą podejmować na gruntach ornych szereg działań. I tak np. wprowadzają wielogatunkowy płodozmian, stosują poplony, zakładają pasy zadrzewień i nasadzeń śródpolnych. Zobowiązani są do utrzymania w należytym stanie gruntów ugorowanych i odłogowanych czy po prostu stosowania zasad dobrej praktyki rolniczej. Niezwykle ważne jest też zakazywania wypalania roślinności na łąkach czy pastwiska

 

NASZA AKCJA: Las to nie śmietnik!

Jeśli spotkasz w lesie dzikie wysypisko śmieci sfotografuj go i wyślij do nas, zadzwoń, napisz. Zgłosimy do właściwej instytucji.

e-mail: [email protected]   tel. 41 274 79 79