W powiecie skarżyskim. Dzieci w rodzinach zastępczych...

Co trzy lata przyjmowany jest Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zastępczej. W powiecie skarżyskim taki program na lata 2021-2023 został przyjęty przez Radę Powiatu skarżyskiego pod koniec maja. Jego głównym celem jest minimalizowanie występowania zjawiska sieroctwa społecznego. Czy realnym jest całkowite jego wyeliminowanie?

Jakie problemy w rodzinach?

Jak wynika z przyjętego programu, który realizowany jest przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, główne problemy rodzin w powiecie skarżyskim spowodowane są wysokim bezrobociem. Wiąże się z nim ubóstwo, alkoholizm, problem przemocy, czy nierzadko problem dziedziczenia biedy. Te trudności rodzin mają przełożenie na bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych wobec dzieci - nie wszystkie dzieci mają możliwość wychowywać się w swoich rodzinach biologicznych. Gdy są rażąco zaniedbane lub istnieje zagrożenie dla ich zdrowia lub życia zostają umieszczone w pieczy zastępczej.

Dzieciom pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej powiat zapewnia opiekę i wychowanie w rodzinach zastępczych: spokrewnionych, niezawodowych i zawodowych (pogotowie rodzinne, rodzinny dom dziecka). Na terenie powiatu skarżyskiego działa Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza nr 1 "Przystań 1" i Placówce Opiekuńczo-Wychowawcza nr 2 "Przystań 2".

W ub. roku 21 dzieci pochodzących z terenu powiatu skarżyskiego przebywało w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Aż 140 dzieci było umieszczonych w 101 rodzinach zastępczych. Pocieszające jest to, że z roku na rok spada liczba dzieci, które trafiają do pieczy zastępczej. Jeszcze pięć lat temu na terenie powiatu było 121 rodzin zastępczych, w których łącznie przebywało 176 dzieci. Z czego to wynika?

- Zawdzięczamy to dobremu systemowi pomocy społecznej w Polsce - uważa Paweł Perkowski, dyrektor PCPR w Skarżysku-Kam. - Właściwie przebiega współpraca pomiędzy jednostkami gminnymi i powiatowymi. To dobrze przemyślany system, gdzie ogromną rolę odgrywa asystent rodziny w gminach i koordynator pieczy zastępczej w powiecie współpracujący z rodzicami biologicznymi. Nie zawsze ostatecznym wyjściem jest odebranie dzieci, czasem wystarczy ograniczenie władzy rodzicielskiej i opieka kuratora. Przeszkodą jest często brak zgody rodziny na opiekę asystenta. Niektórzy rodzice chcą w ten sposób ukryć niedoskonałości wychowawcze. Tymczasem rolą asystenta nie jest kontrolować, ale wspierać. Statystycznie być może tych dzieci jest mniej. Wpływ na to bez wątpienia miała pandemia. Mniej orzeczeń sądu, ograniczony kontakt z rodzinami (przez kilka tygodni tylko telefoniczny) spowodował, że mniej dzieci trafiało do pieczy zastępczej.

Kto może sprawować opiekę?

Rodzina zastępcza to czasowa forma opieki zastępczej, która powstaje na mocy orzeczenia sądu rodzinnego, w sytuacji kiedy dziecko nie może przebywać ze swoimi rodzicami, którzy mają ograniczoną, zawieszoną lub są pozbawieni władzy rodzicielskiej.

Za sprawowanie pieczy zastępczej przysługuje wynagrodzenie. Wysokość przysługujących świadczeń to:

- 694,00 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej,

- 1.052,00 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka.

Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje także dodatek nie niższy niż 211 zł na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania.

Rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka przysługują świadczenia również po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 roku życia, jeśli nadal przebywa w rodzinnej pieczy zastępczej.

Ponadto rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka starosta może przyznać świadczenie na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka - jednorazowo. Dotyczy to zarówno kosztów utrzymania, wypoczynku czy remontu domu czy mieszkania.

Liczba dzieci pochodzących z terenu powiatu skarżyskiego przebywających w placówkach opiekuńczo – wychowawczych w latach 2015 – 2020 (stan na dzień 31 grudnia danego roku)

Tabela. Nr 2. Liczba rodzin zastępczych na terenie powiatu skarżyskiego oraz liczba umieszczonych w nich dzieci w latach 2015 – 2020. (stan na 31 grudnia danego roku)

Tabela. Nr 3. Liczba dzieci pochodzących z terenu powiatu skarżyskiego umieszczonych w rodzinach zastępczych poza terenem powiatu skarżyskiego w latach 2015 - 2020

Ewelina Jamka