Anemia u dzieci – jakie są objawy, jak badać niedobór żelaza?

Bardzo poważną dolegliwością u dzieci jest anemia czyli niedokrwistość. Przypadłość ta jest bardzo trudno wykrywalna, a na jej wystąpienie narażone są dzieci w bardzo różnym wieku. Szczególnie na zachorowanie narażone są dzieci w wieku od sześciu miesięcy do pięciu lat. Anemia zagraża także dziewczętom w okresie pokwitania oraz młodzieży, która wyczynowo uprawia sporty. Przyczyny anemii u dzieci są bardzo różne. Najczęściej jednak jej przyczyną są niedobory żelaza.

Żelazo to jeden z ważniejszych dla naszego organizmu pierwiastków. Jest składnikiem hemoglobiny. Wchodzi również w skład mioglobiny (jest to białko, które wiąże tlen w sercu i innych mięśniach szkieletowych). Jest bardzo ważnym składnikiem dla enzymów oddechowych oraz innych enzymów, które są kluczowe nie tylko dla transportu tlenu, ale także oddychania komórkowego. Podstawowym źródłem żelaza jest mięso (szczególnie wątróbka), żółtka jaj, rośliny strączkowe i orzechy. Niedobór żelaza staje się przyczyną anemii. Choroba ta polega na tym, że następuje niedobór hemoglobiny. Często jest on połączony ze spadkiem czerwonych ciałek krwi.

Niedobór żelaza u dzieci najczęściej jest skutkiem błędów żywieniowych. Nie jest to jednak jedyna przyczyna. U noworodków i niemowląt przyczyną anemii na ogół jest utrata krwi, do której doszło podczas porodu oraz hemoliza. Przyczyną niedokrwistości mogą być także zaburzenia wytwarzania czerwonych ciałek krwi na skutek chorób nerek lub innych przewlekłych chorób zapalnych. Przyczyną anemii u dzieci może być również masywny krwotok. Warto wiedzieć, że wchłanianie żelaza z pokarmów ułatwia witamina C, a utrudnia spożywanie dużych ilości mleka krowiego.

Objawy anemii u dzieci są bardzo zbliżone do objawów niedokrwistości u osób dorosłych. Najbardziej charakterystycznym objawem jest bardzo blada skóra i jasnoróżowe usta. Ponadto na anemię mogą wskazywać:

• bóle i zawroty głowy;
• przyspieszona akcja serca;
• szybkie męczenie się;
• brak apetytu;
• suchość skóry.

Niemowlęta i małe dzieci z anemią mają skłonność do nawracających infekcji układu oddechowego, a ponadto u niemowląt zaobserwowano nadmierne pragnienie. Z kolei dzieci w wieku szkolnym cierpiące na niedokrwistość mają problemy z koncentracją. Należy pamiętać, że anemia u dzieci, która nie jest leczona, może stać się przyczyną opóźnienia rozwoju.

Anemia u dzieci wynikająca z niedoboru żelaza to najczęściej występujący typ niedokrwistości. Osoby, które zauważyły u swojego dziecka jeden lub więcej objawów, które wymieniliśmy wyżej, powinny skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Niezbędne jest bowiem wykonanie badań diagnostycznych. Podstawowym badaniem jest morfologia. W przypadku anemii w wynikach badania będzie zmniejszona liczba czerwonych krwinek, mniejsze będzie także stężenie hemoglobiny. W trakcie badania oceniana jest nie tylko liczba czerwonych krwinek i stężenie hemoglobiny, ale także dokonywana jest ocena parametrów czerwonych krwinek. W przypadku anemii ich objętość jest znacznie mniejsza. Dodatkowym badaniem diagnostycznym, które może zostać zlecone jest ocena stężenia żelaza w surowicy krwi. Jeśli wyniki nie są jednoznaczne, konieczne jest wykonanie tak zwanej krzywej żelazowej. Wykonanie poszerzonych badań diagnostycznych (np. badania w kierunku celiakii czy gastroskopii) może zostać zlecone u dzieci powyżej drugiego roku życia.

Niezbędna jest zmiana nawyków żywieniowych. W przypadku niedokrwistości konieczne jest stosowanie diety bogatej w żelazo. Anemię wynikającą z niedoboru żelaza nie zawsze jednak da się wyleczyć jedynie zmieniając dziecku dietę. Na ogół potrzebna jest jeszcze farmakoterapia, która polega na przyjmowaniu preparatów żelaza. Preparaty z żelazem dostępne są w postaci tabletek czy syropu. W przypadku, gdy anemia wynika nie tylko z niedoboru żelaza, ale także innych chorób, musi być leczona także podstawowa choroba.

(Artykuł partnera)